Strona główna » Aktualności » Wybrali Młodzieżowe Słowo Roku 2018. Wiesz, co ono oznacza?

Aktualności

Wybrali Młodzieżowe Słowo Roku 2018. Wiesz, co ono oznacza?

10.12.2018

Znamy wyniki plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2018, organizowanego przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Niekwestionowanym zwycięzcą tegorocznej, trzeciej edycji jest wyraz dzban. Na to słowo oddanych zostało 3 tysiące głosów.

Drugie miejsce zajęły epitety masny/masno, a trzecie – prestiż/prestiżowy. W pierwszej piątce znalazły się także słowa, które królowały w poprzednich edycjach plebiscytu: XD i sztos. Dodatkowo, jury postanowiło wyróżnić także trzy oryginalnie zbudowane słowa – „zwyklak”, „normik” oraz „mamadżer”.

W sumie, poprzez formularz na stronie sjp.pwn.pl, wpłynęło prawie 10 tysięcy zgłoszeń.

Co oznacza słowo dzban?

Lawinowy wzrost popularności tego rzeczownika w odniesieniu do osób sprawił, że już wcześniej ogłaszano go najważniejszym słowem roku. - W naszym plebiscycie, dzban przed rokiem miał zaledwie kilka zgłoszeń. W tym roku już ponad 3 tysiące - komentuje Marek Łaziński, jeden z jurorów plebiscytu.

Definicje słowa dzban w odniesieniu do osób zaproponowane przez uczestników plebiscytu wskazują - jak podkreśla Marek Łaziński - na wieloznaczność i bogactwo skojarzeń tego epitetu. Od jednoznacznie negatywnych: “osoba, która ma poziom intelektualny jak dzban, czyli żaden” po łagodne “niemądra osoba, pieszczotliwa nazwa przyjaciela”. Są też definicje obrazowe: “ktoś, z kogo nawet Salomon nie naleje, bo jest nieforemny, mało lotny i grzecznie mówiąc towarzystwo za nim nie przepada” i zwięzłe “no debil”. Najbardziej wyczerpująca jest definicja: “Dzbanem może być każdy. Wystarczy, że zrobi coś, co w jakikolwiek sposób nie spodoba się drugiemu rozmówcy. Tak powstaje dzban”.

Oprócz dzbana jest także dzbanizm i dzbaniara, ale w definicjach pojawia się sugestia, że rzeczownik męski nie precyzuje płci.

Skąd wziął się dzban? - pyta Marek Łaziński - Może to być metafora pustej głowy (pojawia się w proponowanych definicjach) albo zapożyczenie pseudonimu postaci z amerykańskich komiksów Jugheada Jonesa. Dlaczego ten wyraz zdobywa popularność? Na pewno nie jest niezbędny, ale wpisuje się w tradycyjne skojarzenia głowy jako pustego naczynia. Ważną rolę może odgrywać kształt fonetyczny: krótka, łatwo wpadająca w ucho sylaba rozpoczynająca się taką grupą spółgłoskową na początku, która nie występuje w żadnym innym polskim wyrazie (oprócz wyrazów pochodnych od dzbana oraz nazwy miasta Lidzbark). Oryginalność fonetyczna ma duże znaczenie w popularyzacji nowych słów.

Do końca grudnia trwa też ogólnopolski plebiscyt Uniwersytetu Warszawskiego na słowo roku 2018. W roku 2017 słowem internautów był „rezydent”, a kapituła językoznawców wybrała „puszczę”. Które słowo wygra w roku 2018? Głosowanie prowadzone jest na stronie sloworoku.uw.edu.pl.