Aktualności

Pochód przemierzy miasto przy dźwiękach krakowskich melodii w wykonaniu kapeli Mlaskoty niezmienioną od lat trasę: od ulicy Senatorskiej, do Klasztoru Sióstr Norbertanek, następnie ulicami Kościuszki i Zwierzyniecką pod Filharmonię Krakowską, by ulicami Franciszkańską i Grodzką dojść do Rynku Głównego.

O godz. 19.20 na scenie pod Wieżą Ratuszową odbędzie się pokaz bitwy w wykonaniu orszaku Lajkonika oraz finałowy taniec i odebranie „haraczu" z rąk Prezydenta Miasta. Warto pamiętać, że tylko w tym dniu uderzenie buławy Lajkonika naprawdę przynosi szczęście.

Na cześć włóczków

Zgodnie z powszechnie znaną legendą początki tradycji Lajkonika związane są z ocaleniem Krakowa przed najazdem tatarskim, czego mieli dokonać dzielni flisacy wiślani z okolic Zwierzyńca, zwani włóczkami.

Zachowane źródła historyczne pozwalają natomiast stwierdzić, że harce Lajkonika w asyście jego orszaku odbywały się z pewnością przynajmniej od około połowy XVIII wieku. Od tego okresu, pomimo ogromnych przemian politycznych, społecznych i cywilizacyjnych pochód Lajkonika, zwanego też Konikiem zwierzynieckim, odbywał się niemal każdego roku w tym samym terminie (okres oktawy święta Bożego Ciała) i przebiegał tą samą trasą, biegnącą ze Zwierzyńca do Starego Miasta.

Kto ubierze strój Lajkonika?

Do końca XVIII wieku, czyli do chwili utraty niepodległości, Konik zwierzyniecki był jednocześnie obrzędem związanym z lokalną społecznością przedmieść, ale również z konkretną grupą zawodową, czyli krakowskimi włóczkami. Po upadku organizacji zawodowej włóczków obrzęd przetrwał dzięki osobistemu zaangażowaniu jej byłych członków. Była to rodzina Micińskich, która zajmowała się aranżacją Lajkonika do 1972 roku. Po Micińskich odpowiedzialność za obrzęd wzięły na siebie krakowskie rodziny Mazurów, Marcinkowskich i Glonków, których kolejne pokolenia wcielają się w postacie z orszaku. Od 1947 roku wspomaga ich w tej misji Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, w którego gestii pozostają sprawy organizacyjne m.in. przygotowanie barwnych strojów dla orszaku.

Człowiekiem, który w wyjątkowy sposób oddał się tej tradycji jest Zbigniew Glonek. Wciela się on w postać Lajkonika już od 1988 roku, czyli w tym roku po raz 31. Trzeba jeszcze do tego dodać 17 lat, gdy pan Zbigniew chodził „przy koniku” jako włóczek. Daje to piękny wynik 48 lat z obrzędem Lajkonika.

POCHÓD LAJKONIKA
7 CZERWCA 2018
Od godz. 12.00
START: Miejskie Przedsiębiorstw
Wodociągów i Kanalizacji, ul. Senatorska 1

Tajemniczy konik

Niewiele osób dzisiaj wie, że przed 230 laty w Krakowie można było zobaczyć, oprócz tradycyjnego Lajkonika, jeszcze jednego jeźdźca na sztucznym koniu. Było to możliwe podczas widowiska, które przedstawiła społeczność żydowska z miasta Kazimierz z okazji przybycia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 16 czerwca 1787 roku. Ale o tym opowie spektakl przedstawiony na scenie pod Wieżą Ratuszową „Tajemniczy konik z Kazimierza", który rozpocznie się o 20.30. Będzie to performans muzyczny, którego celem jest przekazanie widzom historii żydowskiego konika. Nie wiadomo co prawda, jak on wyglądał ani też jak brzmiała muzyka, do której harcował, jednak muzycy i aktorzy postarają się przedstawić własną interpretację opowieści o koniku z Kazimierza i jego spotkaniu z królem Polski.

Spektakl muzyczny Tajemniczy konik z Kazimierza - opowieść z czasów króla Stasia
7 czerwca Rynek Główny (scena przed wieżą Ratuszową), godz. 20.30
9 czerwca plac przed Starą Synagogą (ul. Szeroka 24), godz. 20.30

Szczegółowy program wydarzenia:

12.00
Siedziba Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, ul. Senatorska 1
Wysłuchanie Hejnału Mariackiego, który zagra na trąbce trębacz z kapeli Mlaskoty

12:15
Po odegraniu hejnału mariackiego orszak wyruszy sprzed siedziby Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji przy ul. Senatorskiej 1 w kierunku ulicy Kościuszki, przejdzie mostem na Rudawie, wkroczy na dziedziniec klasztoru Sióstr Norbertanek. Orszak powoli przemieszcza się ulicą Senatorską, gdy Lajkonika zbiera „haracz” od miejscowych kupców.

Plac Na Stawach
Lajkonik odwiedza tutejszych kupców i zbiera „podatek” należny wodzowi Tatarów

Most na Rudawie

13.30–14.45
Klasztor Norbertanek
Harce na dziedzińcu klasztoru. Widzowie, Tatarzy i włóczkowie formują koło, w którego wnętrzu stoi Lajkonik z chorążym. Ma miejsce pierwszy tradycyjny taniec Lajkonika z chorągwią. Symbolicznie ukazany zostaje najazd tatarski w postaci tańca do egzotycznych, orientalnych melodii. Dzieci otrzymują od organizatorów piłeczki, którymi starają się trafić Tatarów z orszaku. Szkoły i przedszkola prezentują tutaj swoje stroje (konkurs na najpiękniejszy dziecięcy orszak Lajkonika) Lajkonik wręcza upominki w nagrodę za przygotowanie się do widowiska.

14.45–15.45
Przemarsz ulicą Kościuszki
Lajkonik i jego orszak odwiedzają przydrożne sklepy w celu odebrania „haraczu”. Ok. 15.30 orszak dociera do Skweru Konika Zwierzynieckiego, gdzie oczekują grupy dziecięce wraz z opiekunami, które zaprezentują tańce ludowe. Następnie orszak uda się na odpoczynek do karczmy Smil’y

15.45-16.15
Odpoczynek w karczmie Smil’y

16.20–16.25
Orszak przekracza skrzyżowanie z aleją Krasińskiego

16.30–17.45
Przemarsz ulicą Zwierzyniecką
Tutaj również Lajkonik składa wizytę u lokalnych kupców

17.45
Skrzyżowanie przy Filharmonii Krakowskiej
W pobliżu miejsca, gdzie kiedyś stały mury obronne i zaczynał się Kraków, na chwilę wstrzymywany jest ruch drogowy, aby Lajkonik mógł wykonać swój drugi taniec

18.10-18.25
Wizyta Lajkonika w Pałacu Biskupim
Składanie kwiatów przy pomniku Jana Pawła II. Pokłon Lajkonika z chorągwią

18.30-19.00
Odpoczynek orszaku przy pl. Wszystkich Świętych w restauracji Polakowski

19.00–19.20
Przemarsz orszaku Lajkonika ulicami Franciszkańską i Grodzką do Rynku Głównego

19.00–19.20
Krakowianka jedna
Występ Baletu Cracovia Danza na scenie pod Wieżą Ratuszową ze spektaklem oraz zespół Wataha Drums

19.20–19.30
Pokaz bitwy w wykonaniu orszaku Lajkonika na scenie pod Wieżą ratuszową, komentarz: Dariusz Cywka

19.30–20.00
Rynek Główny
Lajkonik wkracza na scenę przed wieżą Ratuszową. Staje przed władzami miasta Krakowa, od których odbiera „haracz” w wielkiej sakwie. Razem z prezydentem miasta wznosi toast za pomyślność krakowian i wykonuje trzeci taniec zwany Urbem salutare (Pokłon miastu)

20.30–21.15
Tajemniczy konik z Kazimierza - opowieść z czasów króla Stasia
Spektakl na scenie pod Wieżą Ratuszową odbędzie się po odwiedzeniu krakowskich kwiaciarek orszak odpocznie w restauracji Wierzynek.

21.15–21.30
Finałowy przemarsz korowodu wokół Rynku Głównego

21.30–22.30
Kolacja w restauracji Hawełka